JUDO w języku japońskim znaczy dosłownie „łagodna droga”. Pierwszy człon nazwy JU oznacza : łagodnie, zwinnie, ustępliwie; człon DO znaczy : droga, zasada, metoda, sposób postępowania. W judo jak w każdym sporcie i sztuce walki obowiązują pewne zasady, którymi należy się kierować w treningu, zawodach i w życiu.
Filozofia judo stworzona przez prof. dr Kano opiera się głównie na kilku zasadach:
•czynić tak, aby było jak najbardziej efektywne współdziałanie ciała i umysłu;
•jū yoku gō wo seisu – „elastyczność dobrze kontroluje sztywność”; ustępować, aby zwyciężyć
(inaczej: jeśli ktoś cię pcha, to go pociągnij; jeżeli cię ciągnie, to go pchnij);
•seiryoku-zen’yō – maksimum skuteczności przy minimum wysiłku;
„dobre użycie własnej energii” nie oznacza użycia siły do zniszczenia czy zastraszenia oponenta,
ale do uczynienia czegoś użytecznego w świecie
•jita-kyōei – czynić dobro nawzajem, dla dobra ogółu; ufać sobie nawzajem i pomagać, tak wspólnie dążyć do pomyślności
◦”Godne wykorzystanie ludzkich wysiłków” i „wzajemny dobrobyt” są podstawowymi zasadami aktywności społecznej
•doskonalić samego siebie.

1. Zasada JU – „ustąp, a zwyciężysz” mówi o tym, że w walce judo poprzez mądre ustępowanie należy dążyć do wykorzystania siły przeciwnika. Jeśli przeciwnik pcha nie należy zapierać się, tylko ustąpić miejsca, zejść z linii ataku, co doprowadzi go do utraty równowagi. Podobnie, gdy przeciwnik ciągnie nie warto się opierać, wystarczy go pchnąć i dołączyć w ten sposób swoją siłę do jego siły. Zasadę JU można obrazowo przedstawić jako napieranie przeciwnika na niedomknięte drzwi. Gdyby gwałtownie je otworzyć straci równowagę i wyląduje na podłodze. Przypomnijmy, że w walce judo przewagę lub zwycięstwo nad przeciwnikiem symbolizuje m.in. przewrócenie go na plecy. Zgodnie z filozofią twórcy judo, Jigoro Kano, przedstawiona zasada powinna być stosowana nie tylko w ćwiczeniach fizycznych, ale we wszystkich działaniach judoki. Ważne jest, aby dobrze rozumieć i interpretować zasadę JU: ustąp nie znaczy poddaj się, zrezygnuj, ale znajdź lepszą drogę, inne rozwiązanie. Jeśli na twojej drodze pojawi się rzeka może warto poszukać mostu zamiast ryzykować przejście przez rwący nurt.

2. Zasada SEIRYOKU- ZENYO – „maksimum skuteczności przy minimum wysiłku” zwraca uwagę na fakt, że judo to nie tylko ustępowanie. Walka sportowa nie polega wyłącznie na obronie, ale przede wszystkim na ataku. Aby stosować wszystkie dostępne środki walki, a mianowicie rzuty, trzymania, duszenia czy dźwignie konieczne jest użycie siły, jednak nie siła jest czynnikiem decydującym o zwycięstwie. W walce judo pojawia się tysiące zdarzeń – sytuacji, w których należy podjąć optymalną decyzję, dokonać wyboru techniki, momentu, kierunku, szybkości ataku lub kontrataku. Powinny one być w zgodzie z zasadą SEIRYOKU-ZENO. Wykorzystanie tej zasady pozwala oszczędzać własne zasoby fizyczne i psychiczne poprzez stosowanie najlepszych dla danych okoliczności technik czy rozwiązań. Optymalne wykorzystanie własnych umiejętności to sztuka, którą doskonali się latami.

3. Zasada JITA-KYOEI – „wzajemnego dobra i korzyści” jest zasadą o wysokich wartościach etycznych. Wskazuje na konieczność ustawicznego doskonalenia się w sferze fizycznej i duchowej, poszanowania pracy własnej i współćwiczących, troski o zdrowie i rozwój partnerów, pomimo iż bywają rywalami podczas zawodów sportowych. Zasada ta podpowiada, że im lepsza grupa, tym lepsza jednostka, która w niej funkcjonuje. W tym miejscu warto przytoczyć cytat, który znajdował się na gadżecie ( t-shircie) zakupionym w najsłynniejszej na świecie szkole judo KODOKAN w Tokio : ” wieczny rywal przyjacielem na wieczność”.

Chociaż judo wywodzi się z wojskowej sztuki walki japońskich samurajów, służącej obronie życia i kraju, w obecnych czasach szkolenie w zakresie samoobrony schodzi na dalszy plan. Należy nadmienić, że elementy judo są wykorzystywane w szkoleniu policji, wojska i innych formacji, a znajomość tej sztuki może przydać się w krytycznych sytuacjach życiowych, jednak w dzisiejszych czasach judo to przede wszystkim sport i forma rekreacji. Od mądrości szkoleniowców – trenerów i instruktorów judo zależy czy spełni się pragnienie jego twórcy o szerokim zastosowaniu dyscypliny we wszystkich wymienionych poniżej aspektach:

– rozwoju fizycznego (RENSHINDO) poprzez wychowanie fizyczne,
– zdobywania biegłości w rywalizacji (SHOUBUHO) poprzez sport,
– rozwoju umysłu (SHUSHINHO) poprzez trening charakteru.

Będąc wykształconym człowiekiem Jigoro Kano rozumiał, że aby zyskać popularność, judo musi być czymś więcej niż tylko zestawem chwytów i rzutów. Najwyższym celem judoki powinno być dążenie do doskonałości, która może być rozwijana tylko przez jednoczesne ćwiczenie ciała i ducha. Uprawiający judo powinni osiągać nie tylko wysoki poziom sprawnościowy, ale również moralny i intelektualny. Właściwe szkolenie, lata treningu i postawa ćwiczącego powinny sprawiać, że nabywa on umiejętności szybkiego i właściwego reagowania w każdej sytuacji, staje się człowiekiem twórczym, aktywnym fizycznie i intelektualnie, samodoskonalącym się, w myśl zasady dawnych mistrzów.

” Judoka nie doskonali się by walczyć, on walczy, aby się doskonalić.”

NAKAZY I ZAKAZY DLA UCZĄCYCH SIĘ JUDO – YOSHITSUGU YAMASHITA

1. Ucz się poprawnego stosowania rzutów. Siłowe podejście do rzutu nie jest poprawnym sposobem wygrywania w Judo. Najważniejsze jest wygrywanie przy pomocy techniki.

2. Najpierw ucz się atakować. Zobaczysz, że obrona zawiera się w ataku. Nie zrobisz postępów zaczynając naukę od obrony.
3. Nie obawiaj się upadku. Naucz się wyczucia czasu rzutu kiedy jesteś rzucany.
4. Ćwicz swoje rzuty poruszając swoje ciało tak swobodnie jak to możliwe we wszystkich kierunkach.
Nie wychylaj na jedną stronę i nie usztywniaj się. Duża liczba powtórzeń techniki będzie nagrodzona dobrym rzutem.
5. Zwiększaj liczbę treningów i zawodów. Nigdy nie będziesz robił postępu bez zwiększania liczby treningów.
6. Nie wybieraj swoich przeciwników (tzn. nie mów, że lubisz lub nie lubisz trenować z konkretną osobą).
Każdy ma swoją specjalizację, którą musisz opanować tak aby stała się także twoją.
7. Nigdy nie zaniedbuj pracy nad swoimi dobrymi punktami.
Ćwiczenie bez wysiłku mającego na celu rozwój będzie skutkowało wolnym postępem. Pracując nad doskonaleniem się zawsze pamiętaj
o nawykach swoich i swojego przeciwnika.
8. W treningi wkładaj swoje serce i duszę. Brak takiej postawy będzie przeszkadzało w dalszym rozwoju.
9. Nigdy nie zapominaj o tym czego uczy cię instruktor lub wyższy stopniem.
Podczas ćwiczenia osiągniesz większe postępy, jeśli będziesz pamiętał czego cię uczyli.
10. Staraj się kontynuować trening tak długo jak to możliwe.
Niepełne przykładanie się do treningu będzie miało poważne skutki w twoim rozwoju.
11. Wstrzymuj się przed przejadaniem i piciem. Pamiętaj to przejadanie i picie zakończy twoje treningi Judo.
12. Zawsze próbuj myśleć o postępie i nie myśl, że jesteś dobry – co często może się przydarzyć trenującym Judo.
13. Nie ma końca w uczeniu się Judo.

Źródło: http://www.judoinfo.com
Tłumaczenie: judoinfo.pl

Celem przewodnim, uzyskanym przez systematyczne ćwiczenia, wysuniętym przez twórcę judo – Jigoro Kano, jest „doskonalenie samego siebie”.

Judo przyczynia się do harmonijnego rozwoju, przekonuje, że nie siła i ciężar ciała, a szybkość i zręczność są czynnikami decydującymi w działaniu. Jest dla młodzieży właściwym systemem wychowania fizycznego, sportem, który najlepiej przygotowuje do życia. Pozwala młodzieży nie tylko odkryć i rozwijać własne możliwości, ale także osiągnąć skuteczność w działaniu. Judo rozwija szybkość, zwinność, wytrzymałość i siłę, a także spostrzegawczość, opanowanie, odwagę, odporność, koncentrację i wytrwałość. Jego wpływ wychowawczy jest niezaprzeczalny.

źródło: www.pzjudo.pl

Trzy elementy JUDO według prof. Jigoro Kano

Judo rentai-ho – Judo jako metoda rozwoju fizycznego – trening ma obejmować wiele ćwiczeń ogólnosprawnościowych, które pozwolą na wzmocnienie oraz uleastycznienie mięśni oraz ścięgien. Konsekwencją tego jest poprawa sprawności oraz stanu zdrowia.

Judo shobu-ho – Judo jako sztuka walki – szczególne znaczenie ma zasada wykorzystania siły rywala do pokonania osoby posiadającej przewagę fizyczną, według maksymy „ustąp aby zwyciężyć”.

Judo shushin-ho – Judo jako trening rozwoju moralnego oraz etycznego – podkreślał kształtowanie osobowości oraz pozytywnych cech charakteru. Uważał ten cel jako najważniejszy spośród powyższych. Jigoro Kano uważał, że studenta Judo powinny wyróżniać następujące cechy:

– inteligencja – wyrazista osobowość – umiarkowanie – prawość – uczciwość – cierpliwość

– uprzejmość – skromność – rzetelność – odwaga – życzliwość dla innych

Judoka ma nie myśleć o judo przez pryzmat zwycięstw lub porażek, a na przeciwnika nie można patrzeć jak na wroga.

Zatem judo nie można postrzegać jedynie jako sztukę walki czy dyscyplinę sportową, lecz również jako pewną filozofię postępowania, także poza matą.

źródło: R. Ruszniak, R. Zieniawa, JUDO Pomost pomiędzy tradycją i współczesnością, AWFiS Gdańsk, 2003 POLECAMY!
………………………….
Technika Judo

Techniki judo podzielić można na trzy zasadnicze grupy: rzuty (nage-waza), chwyty (katame-waza) oraz uderzenia (atemi-waza). Z tym, że w judo sportowym nauczane są tylko dwie pierwsze grupy.
1.NAGE-WAZA – technika rzutów stosowana wówczas, gdy przeciwnik traci równowagę lub jest z niej wytrącony. Rzut wykonywany jest przeważnie przez zastawienie drogi (po której dąży przeciwnik aby uzyskać równowagę) nogą, biodrami, stopą itd. tak, aby przez dalsze wychylenie rękami doprowadzić go do upadku na plecy. W grupie tej występują również kontrataki oraz połączenia dwu- lub więcej pojedynczych rzutów – tzw. kombinacje. Przejścia do drugiej dużej grupy elementów techniki – sprowadzenia do walki w parterze (hikomi-no-kata) – to specyficzny, odrębny dział techniki.
2.KATAME-WAZA – dosłownie: technika obezwładnień – dzieli się na trzy podgrupy: trzymania (osae-komi-waza), dźwignie (kansetsu-waza) i duszenia (shime-waza). Trzymania polegają na utrzymaniu przeciwnika na plecach na macie tak, aby można było całkowicie kontrolować jego ruchy. Za utrzymanie przeciwnika w ten sposób przez 20 sekund otrzymuje się punkt (ippon) i wygrywa walkę. Dźwignie – w walce sportowej dozwolone jest stosowanie dźwigni (tj. wyłamywania i wykręcania) jedynie na staw łokciowy. Doprowadzenie do sytuacji, która w samoobronie pozwoliłaby na unieszkodliwienie przeciwnika, daje wygraną w walce sportowej. Duszenia to nacisk krawędzią przedramienia lub kołnierzem jūdōgi na krtań lub tętnicę szyjną.
3. ATEMI-WAZA – techniki uderzeń i kopnięć. Uczone tylko w judo tradycyjnym.

Rzuty dzielimy ze względu na to, która część ciała jest odpowiedzialna za rzut:

•Te-waza – rzuty ręczne,
•Koshi-waza – rzuty biodrowe,
•Ashi-waza – techniki nożne,
•Yoku-sutemi-waza – rzuty poświęcenia, kiedy my sami upadamy, pociągając za sobą uke,
•Ma-sutemi-waza – rzuty poświęcenia, kiedy my sami upadamy na plecy.
Katame-waza dzieli się na:
•Osaekomi-waza – techniki trzymań,
•Shime-waza – techniki duszeń,
•Kansetsu-waza – techniki dźwigni.

Atemi-waza dzieli się na dwie grupy:
•A. Ashi-ate-waza to technika uderzeń nogami. Zalicza się do nich uderzenia następującymi elementami nogi:
◦Hiza-gashira-ate-waza – uderzenia wykonane kolanem,
◦Sekito-ate-waza – uderzenia wykonane stopą,
◦Kakato-ate-waza – uderzenia wykonane piętą.

•B. Ude-ate-waza to technika uderzeń rękoma. Zalicza się do nich uderzenia następującymi elementami ręki:
◦Yubisaki-ate-waza – uderzenia wykonane czubkami palców,
◦Tegatana-ate-waza – uderzenie wykonane kantem dłoni,
◦Kubushi-ate-waza – uderzenie wykonane pięścią,
◦Hiji-ate-waza – uderzenie wykonane łokciem.

Przy każdych technikach istnieją kontrataki, a przy rzutach kombinacje z nimi.
W judo dźwignie zakłada się tylko i wyłącznie na staw łokciowy.
Duszenia w judo są bardzo skuteczne i mogą doprowadzić do utraty przytomności podczas walki. Techniki tego rodzaju odcinają dopływ powietrza do płuc lub dopływ krwi do mózgu poprzez nacisk na tętnicę szyjną. Duszenia można wykonywać rękoma lub kołnierzem przeciwnika. Dopuszcza się również duszenia nogami, ale z pewnymi ograniczeniami, ponieważ nogi są wielokrotnie silniejsze od rąk.
Duszenia i dźwignie mogą być zakładane tak samo w pozycji stojącej, jak i w parterze, aczkolwiek dużo bezpieczniej jest stosować je w parterze.
Techniki należące do kanonu nauczania judo aczkolwiek zabronione w judo sportowym to: kani-basami, daki-age, kawazu-gake, dō-jime oraz ashi-garami.
…………………
Judo Kata

Kata (układ formalny) (jap. 型, 形 kata, standardowa forma ruchu, postawy itp. w sztukach walki i sporcie) – japońskie słowo oznaczające wysoce sformalizowany rodzaj ćwiczeń stosowanych w wielu tradycyjnych sztukach i sportach walki, szczególnie z grupy budō. Są to sekwencje technik ataku i obrony, połączone z określonym poruszaniem, przyjęciem ściśle określonej pozycji i sposobu oddychania. Niektóre techniki w kata mają charakter wyłącznie symboliczny. Kata są bardzo ważną częścią programów nauczania dla wielu sztuk i sportów walki, a dla niektórych, zwłaszcza tych, gdzie kontakt broni z ciałem przeciwnika stanowiłby realne zagrożenie, stanowią ćwiczenia podstawowe.

W kata wykonywanych pojedynczo zaleca się wizualizację ataku przeciwnika (przeciwników) oraz własnej, zalecanej właśnie do tego rodzaju ataku, obrony. W kata wykonywanych w parach jeden z ćwiczących pełni rolę nauczyciela, a drugi ucznia. Nauczyciel inicjuje akcję wykonując określony atak, natomiast zadaniem ucznia jest wykonanie obrony przewidzianej wobec tego rodzaju ataku.
Dla użytku współczesnych adeptów różnych sztuk i sportów walki opracowano nieco uproszczone, podstawowe kata nazywane seitei, pinan (heian). Zawierają one najbardziej podstawowe dla danej sztuki walki pozycje i techniki (waza) i mają pomagać w zrozumieniu kluczowych dla niej zagadnień (np. zachowanie równowagi, odpowiedniego dystansu, postawy ciała oraz właściwego timingu). Po opanowaniu kata podstawowych zaleca się adeptom studiowanie kata bardziej zaawansowanych, nauczanych według dawnych sztuk walki, tzw. koryū-bujutsu.
W wielu sztukach i sportach walki wymagana jest odpowiednia znajomość kata przy zdawaniu egzaminów na stopnie uczniowskie oraz mistrzowskie dan. Kata są również często prezentowane podczas publicznych pokazów. W niektórych dyscyplinach poprawność wykonania kata oceniana jest również w kategoriach konkurencji sportowej.

Uwagi ogólne dotyczące oceny i poprawności wykonania kata
•Yoi-no-kishin oznacza postawę gotowości i koncentracji konieczną do rozpoczęcia formy,
•In’yō wskazuje na ruchy wyimaginowanych przeciwników i zaleca skupienie uwagi tak na ataku, jak i obronie,
•Waza-no-kankyū oznacza odpowiednią szybkość każdego ruchu w kata,
•Tai-no-shinshuku oznacza siłę naprężenia lub rozluźnienia mięśni przy poszczególnych ruchach,
•Kokyū mówi o kontroli i prawidłowości wykonania,
•Kensei wskazuje na wydawany dwukrotnie podczas każdego kata okrzyk podkreślający ducha walki,
•Chakugan wskazuje na konieczność poznania celowości wszystkich ruchów w kata (bunkai),
•Zanshin oznacza ciągłą koncentrację na przejściu od jednego ruchu do drugiego.

Kata Judo:

1. Nage-no-Kata (Formy rzucania). Z każdej z pięciu Nage-waza wybrane są trzy reprezentatywne techniki: Te-waza, Koshi-waza, Ashi-waza, Ma-sutemi-waza i Yoko-sutemi-waza.

2. Katame-no-Kata (Formy unieruchomiania i kontroli)
Z każdej z trzech Katame-waz wybrano pięć technik modelowych: Osaekomi-waza, Shime-waza i Kansetsu-waza.

3. Kime-no-Kata (Formy decydujących technik)
Ma to na celu nauczyć się technik poważnej walki. Składa się z technik w pozycji klęczącej (Idori, 8 technik) oraz w pozycji stojącej (Tachiai, 12 technik).

4. Ju-no-Kata (formy łagodności i elastyczności)
Jest to wyrazista, gimnastyczna kompozycja metod ataku i obrony w serii powolnych i umiarkowanych działań. Składa się z trzech elementów, Dai-ikkyo (zestaw 1), Dai-nikyo (zestaw 2) i Dai-sankyo (zestaw 3), każdy z nich ma pięć technik.

5. Kodokan Goshin-jutsu (Forms of Kodokan Self-Defense)
Składa się z „sekcji nieuzbrojonej” i „sekcji broni”. „Sekcja nieuzbrojona” składa się z dwunastu technik, natomiast „Sekcja broni” składa się z dziewięciu technik.

6. Itsutsu-no-Kata (Formy „pięciu”)
Formy te wyrażają mechanizm ataku i obrony w sposób wzniosły. Składa się z pięciu sekwencji ruchów, które artystycznie wyrażają siłę natury.

7. Koshiki-no-Kata (Formy klasyczne) Kano Shihan wysoko ocenił formy Kito-ryu Jujutsu, ponieważ stanowią one istotę ataku i obrony. Dlatego opuścił formularze jako Kodokan Koshiki-no-Kata, z niewielkimi zmianami. Składa się z 14 technik Omote (przód) i 7 technik Ura (tył).

8. Seiryoku-Zenyo-Kokumin-Taiiku (formy wychowania fizycznego o maksymalnej wydajności)
Zawiera zarówno aspekty wychowania fizycznego, jak i sztuk walki oraz ma formy ataku i obrony. Składa się z 8 ruchów Tandoku-renshu (ćwiczenia solo) i 9 ruchów Sotai-renshu (ćwiczenia w parach).
……………